Kiedy siać warzywa na rozsadę - kalendarz siewu

Choć za oknami w styczniu jest zwykle śnieg i mróz, można już siać pierwsze warzywa na rozsadę, ale z przeznaczeniem pod osłony nieogrzewane, jak tunel foliowy czy szklarnia. O tej porze roku dni są krótkie i mało słoneczne, dlatego wschodzącym warzywom często brakuje światła. Warzywa są jasnozielone, kruche, wybujałe, łatwo się łamią. Dlatego czasem potrzebne jest ich doświetlanie lampą do roślin. Pod osłonami gotową rozsadę sadzi się wiosną. Przykładowo, kalafiory i kapustę z siewu styczniowego – w marcu, a pory – na przełomie marca i kwietnia. W styczniu na rozsadę należy siać odmiany wczesne (po zbiorze nie nadają się do dłuższego przechowania).

Przeczytaj także: Czy warto uprawiać rośliny z rozsady oraz Co siejemy w styczniu? Wysiew warzyw i kwiatów w styczniu

W lutym przygotowywać można rozsadę niektórych warzyw, zarówno do posadzenia pod osłonami (w tunelach i szklarniach), jak i w gruncie. Najczęściej sieje się gatunki odporne na chłód, z przeznaczeniem na wczesny zbiór, np. brokuł, kalafior, kalarepę, kapustę, por. W lutym na rozsadę siać też można fenkuł (koper włoski), karczoch, kard – to warzywa o pięknych liściach, dlatego często uprawia się je także jako rośliny ozdobne.

Od połowy lutego sieje się selery na rozsadę. Trzeba pamiętać, że nasiona, aby wykiełkowały, muszą mieć zapewnioną temperaturę około 20°C. Potem najlepiej przenieść je do nieco chłodniejszego pomieszczenia. Pod koniec lutego wysiewa się też ciepłolubne warzywa, które mają długi okres wegetacji, np. arbuz (każda roślina powinna rosnąć w osobnej doniczce).

Jeśli lokalny klimat jest chłodny, np. ogród znajduje się w górach, w którym gleba zwykle odmarza późno, można zrobić rozsadę bobu (każde nasiono sieje się do osobnej doniczki). Bób z rozsady plonuje wcześniej, niż posiany wprost do gruntu w marcu lub pierwszej połowie kwietnia. Poza tym rzadko jest atakowany przez czarną mszycę trzmielinowo-bobową.

Przeczytaj także: Co siejemy w lutym? Wysiew warzyw i kwiatów w lutym

W marcu przygotowuje się rozsadę wielu popularnych warzyw, jak kalarepa, kapusta, papryka, pomidor. To także najlepszy czas, by posiać do skrzynek bakłażany. Robić również można rozsadę sałaty z przeznaczeniem do posadzenia w tunelu foliowym, szklarni czy pod osłonami z białej agrowłókniny.

W pierwszej połowie marca sieje selery na zbiór późny, w tym na przechowanie. Początek tego miesiąca to ostatni termin, gdy można jeszcze siać na rozsadę karczoch oraz kard. Bardzo długi okres wegetacji – około 5 miesięcy - mają orzeszki ziemne. Dlatego najlepiej uprawiać je z rozsady przygotowanej w marcu lub kwietniu.

Przeczytaj także: Co siejemy w marcu? Wysiew warzyw i kwiatów w marcu

W kwietniu na rozsadę siać można wiele roślin ciepłolubnych, jak pomidor i orzeszki ziemne. W osobnych doniczkach – pod koniec miesiąca - posiać też można warzywa dyniowate, np. cukinię, dynię czy ogórek. Zwykle uprawia się je z siewu do gruntu, ale dzięki rozsadzie plonują wcześniej, a poza tym łatwiej uchronić je przed ślimakami (siewki dyniowatych są ich przysmakiem) oraz przymrozkami. Trzeba pamiętać, że warzywa dyniowate źle znoszą przesadzanie. Dlatego nasiona należy siać w osobnych doniczkach, aby rozsadę można było sadzić nienaruszoną bryłą korzeniową w gruncie.

Na początku kwietnia na rozsadę sieje się sałatę kruchą (lodową) i masłową, zaś cały miesiąc – sałatę rzymską, orzeszki ziemne oraz fenkuł (koper włoski). Pierwsza połowa kwietnia to dobry czas na siew kapusty głowiastej, zaś druga połowa – brokułu i  kapusty brukselskiej. W połowie miesiąca sieje się por na zbiór zimowy – to warzywo musi długo rosnąć na grządkach.

Przeczytaj także: Co siejemy w kwietniu? Wysiew warzyw i kwiatów w kwietniu

W drugiej połowie maja, gdy minie największe ryzyko wystąpienia przymrozków, w gruncie sadzi się rozsadę przygotowaną we wcześniejszych miesiącach, np. papryki i pomidora. Nadal jednak można robić rozsadę warzyw kapustnych odmian średnio późnych oraz późnych. W maju jest już tak ciepło, że nasiona można siać na rozsadniku lub do skrzynek ustawionych na zewnątrz. Taki siew jest łatwy, ale trzeba pamiętać, że wschodzące warzywa kapustne są przysmakiem gąsienic, np. bielinka kapustnika. Skuteczną ochroną przed nimi jest biopreparat Lepinox Plus. W jego składzie są bakterie Bacillus thuringiensis wytwarzające krystaliczne białka w przewodach pokarmowych gąsienic. Zainfekowane szkodniki giną w ciągu 72 godzin.

Przeczytaj także: Co siejemy w maju? Wysiew warzyw i kwiatów w maju

Z myślą o jesiennych zbiorach i zimowych zapasach, w czerwcu przygotowuje się rozsadę warzyw kapustnych, jak brokuł, kalarepa, kalafior. Posiać także można jarmuż, który jest warzywem mrozoodpornym. Jego karbowane liście zbiera się aż do wiosny!

Rozsadę przygotowuje się na rozsadniku albo w pojemnikach, które można ustawić na zewnątrz. Aby nie zjadały jej gąsienice, m.in. bielinków kapustników, trzeba stosować ochronę. Gąsienice zwalcza np. biopreparat Lepinox Plus. W jego składzie jest naturalnie występująca na roślinach oraz w glebie bakteria Bacillus thuringiensis. Wytwarza ona krystaliczne białka, aktywowane w przewodzie pokarmowym gąsienic. Po spożyciu bakterii przestają żerować i giną w ciągu 72 godzin.

Przeczytaj także: Co siejemy w czerwcu? Wysiew warzyw i kwiatów w czerwcu

W lipcu raczej sieje się warzywa od razu do gruntu. Tak jest łatwiej i szybciej. Jednak czasem lipcowa pogoda nie sprzyja wschodzeniu roślin, gdyż zasiewy mogą niszczyć ulewne deszcze lub susza. Bywa też, że w warzywniku nie ma wolnego miejscu, bo wcześniej plonujące warzywa jeszcze nie zostały zebrane. Dlatego niektóre warzywa uprawia się w lipcu zarówno z siewu do gruntu, jak i z rozsady – w zależności od potrzeb oraz pogody. To np. endywia, kapusta pekińska, sałata łodygowa. Rozsadę zawsze warto zrobić w przypadku brokułów – przygotować ją można w skrzynkach, doniczkach lub na rozsadniku.

Przeczytaj także: Co siejemy w lipcu? Wysiew warzyw i kwiatów w lipcu

W sierpniu sieje się niewiele gatunków warzyw i raczej od razu do gruntu. Wyjątkiem jest rabarbar - można go siać na rozsadę w rozsadniku. To okazałe, wieloletnie warzywo, którego ogonki używane są do ciast, bułeczek, kompotów oraz innych deserów. Warto wiedzieć, że rabarbaru z nasion zebranych własnoręcznie lepiej nie rozmnażać, gdyż otrzymane z nich rośliny mogą mieć przeciętny smak. Lepiej kupić nasiona szlachetnej odmiany, a jest kilka, np. Karpow Lipski, Lider, Malinowy, Victoria, Wiśniowy. W miejscach docelowych rabarbar sadzi się dopiero po 2-3 latach (wiosną albo jesienią).

Przeczytaj także: Co siejemy w sierpniu? Wysiew warzyw i kwiatów w sierpniu

Wrzesień to ostatni miesiąc w sezonie, kiedy jeszcze robi się rozsadę. Warzywem, które można posiać, jest rabarbar. Jego rozsadę przygotowuje się na rozsadniku. Trwa to dłużej niż w przypadku innych warzyw, bo aż 2-3 lata (rabarbar jest wieloletni). Do siewu najlepiej używać nasion szlachetnych odmian, które dają pewność, że rabarbar będzie smaczny. Do wyboru są np. Karpow Lipski, Lider, Malinowy, Victoria, Wiśniowy. Z nasion zebranych własnoręcznie nie zawsze wyrasta rabarbar powtarzający cechy rośliny matecznej.

Przeczytaj także: Co siejemy we wrześniu? Wysiew warzyw i kwiatów we wrześniu

Październik to koniec sezonu przygotowywania rozsady warzyw. O tej porze roku już nic się nie sieje. Nie oznacza to jednak, że o rozsadzie można zapomnieć. W październiku jest jeszcze dość ciepło, co warto wykorzystać na uporządkowanie narzędzi oraz wyczyszczenie skrzynek i doniczek potrzebnych do jej przygotowania. To ważne, bo sezon na rozsadę zaczyna się już w styczniu! Do ich umycia przydaje się Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem. Dzięki temu skuteczniej można usunąć resztki ziemi i roślin, w których mogą zimować patogeny.

Przeczytaj także: Co siejemy w październiku? Wysiew warzyw i kwiatów w październiku

W listopadzie – w amatorskiej uprawie - nie przygotowuje rozsady warzyw. W wolnym czasie warto zaplanować, co oraz kiedy posiać w nadchodzącym sezonie i kupić nasiona. Każdy ogrodnik ma swoje ulubione gatunki oraz odmiany, których nasiona co roku sieje na rozsadę. Co sezon można też przetestować przynajmniej jedną nowość – być może też stanie się ulubioną. Aby przygotować rozsadę dobrej jakości, potrzebna będzie, oprócz nasion, ziemia ogrodnicza, np. Gotowe podłoże do siewu i pikowania czy Gotowe podłoże do ziół i warzyw Natural+. Podłoża można personalizować przy pomocy różnych dodatków. Do przygotowywania rozsad przydaje się zwłaszcza Perlit.

Przeczytaj także: Co siejemy w listopadzie? Wysiew warzyw i kwiatów w listopadzie oraz Dodatki do podłoży – jakie i kiedy wybrać

W grudniu nie robi się rozsady warzyw przeznaczonych do posadzenia w przydomowych ogrodach czy na działkach. Jednak trzeba się przygotowywać do kolejnego sezonu, bo pierwsze warzywa na rozsadę można wysiewać już w styczniu. Przede wszystkim należy sprawdzić, jakie nasiona zostały w poprzedniego sezonu i dokupić nowe. Być może potrzebne też będą doniczki, skrzynki, podstawki, łopatka, sadzak oraz inne akcesoria. Warto też uzupełnić zapas gotowego podłoża ogrodniczego. Do przygotowania rozsady warzyw nadają się np. Gotowe podłoże do siewu i pikowania oraz Gotowe podłoże do ziół i warzyw Natural+. Można do nich dodawać Perlit. To naturalny materiał wulkaniczny o drobnej frakcji (1-6 mm), który podłoże napowietrza i spulchnia oraz magazynuje w nim wodę.

Przeczytaj także: Co siejemy w grudniu? Wysiew warzyw i kwiatów w grudniu oraz Kiedy siać warzywa do gruntu – kalendarz siewu