Pielęgnacja tulipanów po przekwitnięciu

Tulipan (Tulipa) to kwiat cebulowy, który kwitnie i zawiązuje nasiona na początku lata. W ten sposób jest genetycznie przystosowany do przetrwania w trudnych warunkach. Jego ojczyzną są bowiem stepy i skaliste, górskie łąki w Azji Centralnej. Gdy nastaje tam lato, zaczynają się susza i upały. Do tego odwiecznego cyklu przyrody tulipany są przystosowane bardzo dobrze, nawet nowe odmiany!

Kwitnienie tulipanów trwa od marca do końca maja, w zależności od ich gatunków i odmian. Jeśli zostaną zapylone, zawiązują nasiona. Na szczytach pędów kwiatów pojawiają się wtedy  zielone torebki, które z dnia na dzień stają się coraz większe. Może znajdować się w nich nawet setka nasion. Gdy torebki zaschną, dojrzałe nasiona się wysypują i kiełkują wiosną następnego roku.

Tulipany wyhodowane z nasion nie powtarzają z reguły cech rośliny matecznej (wyjątkami są niektóre tulipany botaniczne, np. tulipan późny). Mogą jednak sprawić też miłą niespodziankę i zachwycać kwiatami w unikalnych kształtach oraz kolorach. Czasem na takich krzyżówkach pojawiają się nawet pędy z kilkoma kwiatami. Z nasion można wyhodować własne odmiany tulipanów, ale wymaga to wiele cierpliwości. Zakwitają bowiem dopiero po 4-5 latach od siewu.

Terminy kwitnienia tulipanów są różne w zależności od ich gatunków. Kwiaty przekwitają po kilku dniach.

Przeczytaj także: Wiosna zaczyna się jesienią – kiedy sadzić kwiaty cebulowe

Jeśli kwiaty tulipanów zostaną zapylone, w ich zalążniach, znajdujących się w słupkach, zaczynają rozwijać się nasiona. Dojrzewają szybko – bo już po około 4 tygodniach. W tym czasie cebulki, które wydały nasiona, zużywają wszystkie swoje zapasy i zamierają. Dlatego zalążnie z rozwijającymi się nasionami należy obrywać; wyjątek robiąc tylko dla tych tulipanów, które mają być celowo rozmnożone z nasion.

Zabieg obrywania słupków z nasionami tulipanów nazywany jest ogławianiem. Dzięki temu ogłowione tulipany przechodzą stopniowo w stan spoczynku letniego, a cebulka ma szansę zakwitnąć w kolejnym roku. Podczas ogławiania pędy kwiatowe należy zostawić (jak największą część), aż prawie całe zaschną i dopiero wtedy je ściąć. Usuwa się tylko słupki! Dlaczego? Dopóki pędy kwiatowe są zielone, zachodzi w nich fotosynteza (samoodżywianie), do której niezbędne są chlorofil (zielony barwnik), światło, woda i dwutlenek węgla. Dzięki temu tulipany mogą zmagazynować w cebuli więcej węglowodanów. Takie cebule wydają silne pędy kwiatowe w następnym sezonie oraz cebulki potomne. Jeśli pędy kwiatowe tulipanów zetnie się całe od razu po przekwitnięciu, cebulki mogą być zbyt słabe, aby zakwitnąć wiosną (pojawią się tylko liście).

Przeczytaj także: Jakie rośliny cebulowe rozpoczynają wiosnę

Po przekwitnięciu tulipanów, ich liście, podobnie jak pęd kwiatowy, stopniowo zasychają. Nie należy ich usuwać, zanim nie stracą zielonej barwy! W liściach zachodzi bowiem fotosynteza, dzięki której w cebulkach gromadzony jest zapas węglowodanów. Ustaje dopiero, gdy liście stają się brązowe. Cebulki tulipanów, którym przedwcześnie ścięto liście, są słabe! Aby zasychające liście nie psuły estetyki rabat kwiatowych, warto tulipany sadzić wśród roślin o podobnych wymaganiach, czyli preferujących nasłonecznione stanowiska i nie potrzebujących podlewania latem. Zasłaniają one swoimi liśćmi i kwiatami zasychające tulipany. W tej roli sprawdzają się np. krwawnik pospolity, lawenda wąskolistna, maczek kalifornijski, rozchodnikowiec okazały oraz sucholubne trawy ozdobne, jak kostrzewa owcza, kostrzewa popielata, perłówka orzęsiona, proso rózgowate, sesleria jesienna, sporobolus różnołuskowy.

Jeśli przełom wiosny i lata jest wilgotny, na mokrych liściach przekwitłych tulipanów mogą czasem żerować ślimaki, zwłaszcza skorupowe. Warto wiedzieć, że do wyłapywania tych szkodników służy Pułapka na ślimaki.

Przeczytaj także: Pielęgnacja traw ozdobnych – jak uniknąć błędów w uprawie

Przekwitłych tulipanów nie trzeba ani podlewać, ani nawozić. Jeśli ich kwiaty nie były zapylone lub zostały ogłowione, czyli pozbawione słupka z rozwijającymi się nasionami, przechodzą stopniowo w stan spoczynku letniego. Korzenie przestają pobierać składniki pokarmowe, czyli nawożenie jest bezcelowe. Pojawiają się znowu we wrześniu – dopiero w tym okresie, mimo iż nie mają liści (te ukazują się dopiero wiosną), można tulipany zasilić. Odpowiedni jest Nawóz jesienny do ozdobnych Przygotowanie do zimy.

Cebulkom przekwitłych tulipanów bardzo szkodzi nadmiar wody w glebie. Częściej wtedy chorują i gniją. To rośliny naturalnie przystosowane do suchego, upalnego lata. Jeśli gleba jest latem  wilgotna lub na rabacie mają być posadzone rośliny wymagające systematycznego podlewania, jak aksamitka, cynia, heliotrop, słonecznik ozdobny, lepiej cebulki tulipanów wykopać i przechować do początku jesieni. Ponownie sadzi się je we wrześniu i październiku.

Przeczytaj także: Nawożenie roślin na jesień - poradnik

Resztki przekwitłych tulipanów, czyli słupki, pędy kwiatowe, płatki kwiatów oraz liście nadają się do kompostowania. Już po kilku miesiącach zamieniają się w naturalny, wartościowy nawóz. Na kompost można też przeznaczać tulipany ścięte na bukiety. Aby przyśpieszyć kompostowanie przekwitłych tulipanów oraz innych resztek ogrodowych, warto zastosować Active Komposter. Ten preparat wzbogaca biomasę w azot, który jest potrzebny mikroorganizmom rozkładającym materię (w brązowych, suchych resztkach, np. tulipanów, jest go niewiele). 

Przeczytaj także: Kompostowanie się opłaca – 7 powodów

Cebulek tulipanów nie trzeba wykopywać co roku. Zwykle przesadza się je co 3-4 lata. Rzadziej można wykopywać cebulki gatunków botanicznych (co 6-7 lat lub nawet rzadziej), jak tulipan dostojny czy tulipan późny.

Cebulki wkopuje się dopiero gdy tulipany przejdą w stan spoczynku letniego, co ma miejsce na przełomie czerwca i lipca. Łatwo to rozpoznać po całkowicie zaschniętych liściach oraz pędzie kwiatowym. Po wykopaniu cebulki umieszcza się w pudełkach lub skrzynkach, które ustawia się w ciemnym, chłodnym, przewiewnym pomieszczeniu (15-20⁰C). Sadzi się je we wrześniu i październiku, aby zdążyły się ukorzenić przed zimą.

Przeczytaj także: Które gatunki tulipanów nie wymagają corocznego wykopywania