Uprawa pomidorów na balkonie - które odmiany wybrać

Na balkonie uprawiać można wszystkie odmiany pomidorów, zarówno niskie, jak i wysokie. Sadzi się je głównie dla owoców, ale mają także walory dekoracyjne. Jednak, jeśli balkon nie jest duży, lepiej wybierać odmiany karłowe, gdyż zajmują mniej miejsca. Niektóre, jak Bajaja, Tiny Tim czy Venus, mają zaledwie około 50 cm wysokości. Donice z nimi ustawiać można np. na balkonowym stoliku albo zawiesić na ścianie.

Odmiany wysokie potrzebują podpór – mogą to być np. paliki i kratki. Balustrada nie jest dobrym pomysłem, gdyż owoce mogą się czasem osypywać na wietrze i… spadać z balkonu. Dość łatwo osypują się np. owoce popularnego Malinowego Smaczka. Zaletą odmian wysokich jest większy plon niż z karłowych. Z jednej rośliny często zbiera się kilka kilogramów owoców.

Pomidory to rośliny ciepłolubne, ale nawet dla nich na balkonach bywa za gorąco, zwłaszcza że podłoże w pojemnikach szybko się nagrzewa i wysycha. W takich warunkach może wystąpić sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, na którą pomidory są odporne w różnych stopniach. To choroba fizjologiczna (niezaraźliwa) spowodowana zaburzeniami w gospodarce wodnej pomidorów oraz utrudnieniami w pobieraniu i przewodzeniu wapnia. Dochodzi do niej w czasie długotrwałych upałów. Objawy na wierzchołkach owoców są charakterystyczne. Pojawiają się na nich plamy najpierw szkliste, które następnie zapadają się i czernieją. Tej chorobie zapobiega regularne podlewanie, nawożenie dolistne preparatami wapniowymi, ściółkowanie, ale też unikanie uprawy odmian podatnych. Dużą odpornością wyróżniają się np. Gardener`s Delight, Malinowy Smaczek, Pokusa, Tiny Tim, Venus, White Beauty.

Przeczytaj także: Pomidory doniczkowe – jak nawozić

Odmian pomidorów jest mnóstwo. Ich owoce mają różny smak i przeznaczenie. Na balkon polecane są zwłaszcza odmiany do bezpośredniego spożycia, np. prosto z krzaków czy w sałatkach i na kanapkach. W pojemnikach balkonowych raczej nie uprawia się odmian przeznaczonych na przetwory, np. sos pomidorowy, ale też się udają.

Najlepiej wybierać odmiany ulubione, a także takie, których owoce nie są dostępne w sklepach oraz na targach. Za najłatwiejsze w uprawie uważa się odmiany koktajlowe (znane też jako cherry i gronkowe), których owoce są drobne (wielkości czereśni). Owocują obficie (zawiązują dziesiątki pomidorków) i zwykle nie trzeba ich przycinać. Trudniejsze w uprawie są odmiany wielkoowocowe, gdyż dłużej dojrzewają i najczęściej wymagają przycinania. Poza tym z jednej rośliny zrywa się tylko kilka owoców.

Przeczytaj także: Włoskie odmiany pomidorów

Ich małe owoce (1-3 cm) mogą być w różnych kolorach. Najczęściej pomidory koktajlowe mają owoce w kolorze czerwonym. Do uprawy na balkonie nadają się odmiany karłowe (do 50 cm), jak Bajaja, Dona, Tiny Tim, Tumbling Tom, Vilma, a także wysokie (200-250 cm), np. Charmant, Cherrola, Palava, Philovita, Pokusa, Radana, Red Cherry, Rubinka, Supersweet 100, Sweetbaby. Bardzo smaczne są wysokie, koktajlowe odmiany malinowe: Malinowy Kapturek i Malinowy Smaczek. Ich owoce smakują jak klasyczne, duże pomidory malinowe, ale są bardziej jędrne. Poza tym są łatwiejsze w uprawie. Do 100 cm dorasta Koralik (rośnie rozłożyście jak krzak), którego liczne owoce są wyjątkowo słodkie.

Czerwone owoce pomidorków koktajlowych mają różne kształty, w zależności od odmiany. Najczęściej są okrągłe. To m.in. Aranca, Bajaja, Charmant, Cherrola, Dolcetto, Dona, Koralik, Palava, Philovita, Pokusa, Red Cherry, Rubinka, Supersweet 100, Sweetbaby, Tiny Tim, Tumbling Tom Red, Vilma. Na krzakach i talerzach bardzo atrakcyjnie wyglądają czerwone pomidorki owalne i w kształcie gruszek, np. Delicacy, Malinowy Kapturek, Malinowy Smaczek, Radana.

Pomidory koktajlowe z owocami żółtymi także dobrze plonują na balkonach. Z odmian karłowych polecane są Aztek, Tumbling Tom Yellow i Venus (owoce okrągłe), zaś wysokich – Cytrynek Groniasty i Figiel (owoce okrągłe), Koliber (owalne) i Yellow Pearshaped (owoce gruszkowate). Bardzo ciekawą, starą odmianą koktajlową – wprowadzoną do sprzedaży w 1884 r. – jest Goldene Konigin. Jej żółte, okrągłe owoce mają cienką skórkę i owocowy smak. Dorasta do wysokości 100 cm. Inna ciekawa odmiana to Mirabell (wysoka), której pomidorki przypominają z wyglądu i w smaku śliwki mirabelki.

Wiele koktajlowych odmian, nadających się do uprawy balkonowej, ma owoce w rzadko spotykanych kolorach. Najbardziej znany to Black Cherry (wysoki), którego bardzo smaczne owoce przypominają z wyglądu ciemne czereśnie. Ciemne, prawie czarne owoce, ale czerwone w środku, ma również Blackball (wysoki) .

Inne wysokie odmiany, wyjątkowe pod względem barwy owoców, to m.in. Indigo Pear Drops (owoce fioletowożółte i fioletowe, w kształcie gruszek),  Black Plum (owoce malinowobrązowe, owalne), White Cherry (białe, okrągłe), Cherokee Green Pear (żółtozielone, w kształcie gruszek).

Przeczytaj także: Pomidory koktajlowe – najpopularniejsze odmiany

Nie mają aż tak licznych owoców jak odmiany koktajlowe, ale jest ich więcej niż w przypadku wielkoowocowych. Pomidory średnioowocowe są znakomite np. do sałatek (dlatego często określa się je jako pomidory sałatkowe). Nadają się też na kanapki, do pizzy, zupy pomidorowej oraz innych dań. Średnica ich owoców wynosi 4-7 cm. Na balkonach udaje się wiele odmian. Ich owoce mogą być w różnych kolorach.

W tej grupie pomidorów są odmiany wysokie (200-250 cm), które potrzebują wysokich podpór, m.in. Green Zebra i Smarald (żółto-zielone), Bauna, Bocati, Moneymaker i Premio (czerwone), Duo i Tiger (żółto-czerwone), Sacher (czekoladowy).

Odmianą średniej wysokości (około 150 cm), obficie plonującą, jest Herzfeuer (owoce czerwone). Tylko do 100 cm dorastają Beta i Poranek (owoce czerwone) oraz Ola Polka (owoce żółte). Dodatkowymi zaletami Oli Polki są ładne, ciemnozielone, sztywne liście oraz nierozrastanie się na boki, dzięki czemu zajmuje wyjątkowo mało miejsca i nie jest potrzebne cięcie. Pomidory średnioowocowe uprawia się podobnie jak koktajlowe. Większość z nich zaczyna owocować na balkonie od połowy lipca. Wcześniej dojrzałe owoce pojawiają się na odmianie Poranek.

Przeczytaj także: Gdy pomidory nie dojrzewają – 6 przyczyn

Odmiany pomidorów wielkoowocowych również bardzo dobrze rosną w donicach na balkonie. Ich owoce mogą być równie duże jak wyhodowane w gruncie czy szklarni. Uprawa takich odmian jest jednak trudniejsza, gdyż często wymagają cięcia, a owoce mogą pękać (zwłaszcza w sierpniu). Poza tym na dojrzałe owoce zwykle dłużej trzeba czekać i jest ich tylko kilka na krzaku. Dlatego początkujący ogrodnicy raczej powinni wybierać na balkon odmiany koktajlowe lub ewentualnie średnioowocowe.

Wyhodowanie dużych owoców pomidora na balkonie to powód do dumy. Warto sadzić zwłaszcza odmiany wyjątkowe, wyśmienite w smaku oraz rzadkich kolorach. Wiele osób preferuje tradycyjne, duże, żebrowane pomidory malinowe. W donicach dobrze rośnie wiele odmian, ale – podczas długich upałów – na ich owocach pojawia się czasem sucha zgnilizna wierzchołkowa (choroba fizjologiczna). Wyjątkiem jest np. Malinowy Warszawski.

Ekstremalne upały dobrze znoszą także Black Prince oraz White Beauty. Obie odmiany są bardzo smaczne, mięsiste i mają rzadkie kolory. Pomidor Black Beauty jest czekoladowy z odcieniem malinowym i zawiera wyjątkowo dużo likopenu. Wyjątkowy smak ma też biały pomidor White Beauty. To jedna z najlepszych wielkoowocowych odmian na balkon, która sprawdza się tylko w amatorskiej uprawie (jest podatna na obtłuczenia w transporcie). W porównaniu do innych pomidorów zawiązuje więcej owoców (w uprawie pojemnikowej największe są te pojawiające się jako pierwsze).

Niespotykany owocowy smak i kolor, podobny do przekrojonego ananasa, ma pomidor Ananas. To również odmiana dobrze rosnąca w donicach. Jego owoce są duże, pomarańczowe. Na balkonie warto też sadzić niezwykłą odmianę Voyage. Jej czerwone, nieregularne owoce wyróżniają się niespotykanymi kształtami. Wyglądają, jakby wiele drobnych pomidorków zlepiło się ze sobą. W smaku są słodkie, delikatnie kwaskowate. Owoce po pokrojeniu w plastry wyglądają szczególnie atrakcyjnie na kanapkach oraz jako dekoracja potraw.

Odmian pomidorów nadających się na balkon jest tak wiele, że trudno się zdecydować. Uprawa doniczkowa tego warzywa daje wiele satysfakcji i może się stać ciekawym hobby.

Przeczytaj także: Choroby i szkodniki pomidorów – objawy i zwalczanie