Kiedy siać warzywa do gruntu - kalendarz siewu

W styczniu nie sieje się warzyw do gruntu. O tej porze roku zwykle ziemia jest zamarznięta i pokryta śniegiem. To czas, gdy – bez pośpiechu – można zaplanować, co posieje się w nadchodzącym sezonie, a także kupić nasiona. Warto też sprawdzić, jakie nasiona zostały z poprzedniego roku czy lat. Najlepiej unikać ich dłuższego przechowywania i posiać przy najbliższej okazji, zgodnie z kalendarzem odpowiednim dla danego gatunku warzyw.

Oprócz zwykłych nasion warzyw, w sklepach ogrodniczych dostępne są nasiona uszlachetnione, np. otoczkowane, zaprawiane, na taśmach. Ich cena jest wyższa, ale ułatwiają siew, a także wschodzenie i pierwszy etap wzrostu roślin.

Przeczytaj także: Co siejemy w styczniu? Wysiew warzyw i kwiatów w styczniu

Już pod koniec lutego można siać do gruntu pasternak, oczywiście jeśli ziemia odmarznie i nie ma śniegu. To warzywo preferuje glebę żyzną, bogatą w wapń i potas. Jadalne są jego korzenie – z wyglądu przypominają pietruszkę, ale w smaku – marchew. Pasternak zawiera m.in. witaminy C oraz z grupy B, a także potas. Zalecany jest w profilaktyce chorób układu krążenia, w tym miażdżycy. Pasternak wschodzi długo i w tym okresie jest wrażliwy na brak wilgoci. Jeśli posieje się go wcześnie, korzysta z wody pochodzącej z opadów zimowych, np. roztopionego śniegu. Nasiona kiełkują, gdy gleba ogrzeje się do 2°C.

Przeczytaj także: Co siejemy w lutym? Wysiew warzyw i kwiatów w lutym

W marcu zaczyna się intensywny czas siewu warzyw od razu do gruntu. Nie należy czekać aż będzie ciepło! Wystarczy, że gleba odmarznie. O tej porze roku sieje się warzywa odporne na chłód, które długo kiełkują, np. marchew i pietruszka. Niektóre gatunki wczesny wysiew chroni przed szkodnikami, jak bób, groch czy marchew.

Warto pamiętać, że wiele warzyw jednorocznych o krótkich okresach wegetacji zaczyna kwitnąć w maju, gdy dni stają się coraz dłuższe. To m.in. rzodkiewka i szpinak. Dlatego wcześniej posiane, najlepiej w marcu, dają większy plon. Aby przyspieszyć zbiory nowalijek, można zasiewy okrywać agrowłókniną (w białym kolorze) lub niskimi tunelami. Do siewu marcowego najlepiej wybierać wczesne odmiany.

Niektóre warzywa można siać razem w tych samych rzędach, by lepiej wykorzystać miejsce w warzywniku, np. rzodkiewkę z pasternakiem oraz rzodkiewkę z pietruszką (wcześniej wschodzi i plonuje rzodkiewka).

Przeczytaj także: Co siejemy w marcu? Wysiew warzyw i kwiatów w marcu

W kwietniu gleba jest już na tyle ciepła, że można siać do gruntu warzywa zarówno lubiące chłód, np. rukolę oraz rzodkiewkę, jak i o nieco wyższych wymaganiach cieplnych, jak burak czy sałata. Siewu takich warzyw jak kapusta pekińska, rzodkiewka, rukola czy szpinak nie należy odkładać na koniec kwietnia! To bowiem rośliny o krótkich okresach wegetacji, które zakwitają, gdy dni stają się długie (od maja). Dlatego, gdy posieje się je wcześniej, mają więcej czasu na wytworzenie jadalnych części. Razem (w tych samych rzędach) siać można o tej porze roku rzodkiewkę z marchwią oraz rzodkiewkę z pietruszką (rzodkiewka wschodzi szybciej i wcześniej plonuje).

Przeczytaj także: Co siejemy w kwietniu? Wysiew warzyw i kwiatów w kwietniu

W tym miesiącu sieje się wprost do gruntu wiele popularnych warzyw, w tym ciepłolubne, jak cukinia, dynia, fasola, kabaczek, ogórek, patison. Trzeba jednak pamiętać, że w maju dość często zdarzają się przymrozki, które niszczą zasiewy – największe ryzyko ich wystąpienia jest do połowy tego miesiąca. Dlatego warzywa lepiej znoszące chłód, np. marchew i pietruszkę, siać można cały maj, a ciepłolubne – od połowy maja.

Niektóre warzywa sieje się cały maj, mimo iż nie są odporne na przymrozki, np. koper ogrodowy. Rosną bowiem szybko i łatwo zrobić ich dosiewki. W przypadku innych warzyw także warto zostawić trochę nasion, aby – w razie zniszczenia zasiewów przez mróz – dosiać warzywa na grządkach. Partiami co 1-2 tygodnie można siać np. fasolę karłową.

Warto wiedzieć, że już w maju niektóre warzywa sieje się z przeznaczeniem na przetwory i zimowe przechowanie, np. burak ćwikłowy, dynia, marchew, pietruszka, fasola na suche ziarno.

Przeczytaj także: Co siejemy w maju? Wysiew warzyw i kwiatów w maju

W czerwcu dni są najdłuższe, a noce najkrótsze w roku. W tym miesiącu można siać wiele warzyw ciepłolubnych, np. cukinię, dynię, fasolę, fasolnik, kabaczek, patison, szpinak malabarski i szpinak nowozelandzki. Z przeznaczeniem na przechowanie i przetwory sieje się m.in. buraki oraz rzodkiew zimową. Partiami – co 1-2 tygodnie – można siać fasolę karłową i koper ogrodowy. Dzięki temu ich świeży zbiór jest zawsze pod ręką. Trzeba pamiętać, że na początku czerwca zdarzają się przymrozki, a przez cały ten miesiąc – grad. Dlatego czasem trzeba robić dosiewki zniszczonych zasiewów. Szybko rosną np. cukinia i fasola.

Przeczytaj także: Co siejemy w czerwcu? Wysiew warzyw i kwiatów w czerwcu

W lipcu pustoszeją grządki po zbiorze wczesnych warzyw, jak groch i sałata. Miejsce należy wykorzystać pod kolejne warzywa, które można siać od razu w gruncie. W polskim klimacie lipiec jest często upalny, z gwałtownymi ulewami i gradobiciami. Zdarzają się też susze. Niektóre warzywa, np. fenkuł i kapusta pekińska, mogą z powodu upału i braku wody przedwcześnie wybijać w kwiatostany. Dlatego siew w lipcu bywa czasem nieudany. Aby tego uniknąć, należy zasiewy systematycznie podlewać.

Niektóre warzywa posiane w lipcu plonują dopiero w następnym roku. To np. cebula siedmiolatka i szczypiorek (warzywa wieloletnie). Z myślą o zapasach na zimę sieje się rzodkiew zimową. Smacznym oraz odpornym warzywem jest roszponka – posiana w lipcu, plonuje jesienią oraz zimą.

Przeczytaj także: Co siejemy w lipcu? Wysiew warzyw i kwiatów w lipcu

W sierpniu dni i noce mają podobną długość jak wiosną, ale jest cieplej. Dlatego to dobry termin na siew warzyw kojarzonych z wiosną, jak rzodkiewka i szpinak. Z siewu sierpniowego udają się często lepiej, gdyż o tej porze roku nie zakwitają (dni są dla nich zbyt krótkie).

Sierpień to ostatnia okazja, by posiać warzywa plonujące szybko, np. kapustę chińską (pak choi), kapustę pekińską, koperek ogrodowy czy rukolę. Niektóre warzywa sieje się w sierpniu z przeznaczeniem na zbiór dopiero w następnym roku. To np. cebula zwyczajna, cebula siedmiolatka, szczypiorek.

Przeczytaj także: Co siejemy w sierpniu? Wysiew warzyw i kwiatów w sierpniu

Choć to pierwszy miesiąc jesieni, we wrześniu można jeszcze siać niektóre warzywa dobrze znoszące chłód. Siać można zarówno te o krótkich okresach wegetacji, jak mizuna, rukola czy rzodkiewka, jak i plonujące dopiero wiosną, np. roszponkę i sałatę zimową. W przypadku warzyw o krótkich okresach wegetacji należy wybierać stanowiska nasłonecznione, gdyż we wrześniu z dnia na dzień naturalnego światła jest coraz mniej. Najbardziej wrażliwa na brak nasłonecznienia jest rzodkiewka – w zacienionych miejscach słabo przyrastają jej zgrubienia korzeniowe.

Przeczytaj także: Co siejemy we wrześniu? Wysiew warzyw i kwiatów we wrześniu

W październiku do gruntu sieje się niewiele warzyw, z przeznaczeniem na zbiór po zimie (dlatego jest określany jako siew ozimy). Rośliny wschodzą wiosną, wykorzystując wilgoć w glebie pochodzącą z opadów jesienno-zimowych. Zdarza się, że październik jest tak ciepły, że warzywa, zwłaszcza roszponka i szpinak, wschodzą oraz plonują już jesienią. Wtedy szpinak należy zebrać i wykorzystać w kuchni, zaś roszponkę – niekoniecznie, bo to warzywo świetnie znoszące mrozy.

Przeczytaj także: Co siejemy w październiku? Wysiew warzyw i kwiatów w październiku

W listopadzie bywają już tak duże przymrozki, że zamarza wierzchnia warstwa gleby. Jednak mimo to siać można niektóre warzywa. To ich siew ozimy, czyli przed zimą - wszystkie wzejdą dopiero wiosną. W listopadzie sieje się najczęściej warzywa korzeniowe, które długo wschodzą: marchew, pasternak, pietruszkę. Dzięki temu wykorzystują wilgoć pośniegową i lepiej kiełkują wiosną. W przypadku pasternaku istotne jest też, by najlepiej nie przechowywać jego nasion zimą, gdyż szybko tracą zdolność kiełkowania. Siew przedzimowy marchwi to również jeden ze sposobów zapobiegania robaczywieniu jej korzeni, które powoduje połyśnica marchwianka.

Warto też posiać trochę kopru ogrodowego. Jego nasiona można siać w tym samym rzędzie z marchwią (marchew wschodzi wcześniej), by lepiej wykorzystać dostępne miejsce w ogrodzie.

Przeczytaj także: Co siejemy w listopadzie? Wysiew warzyw i kwiatów w listopadzie

Choć grudzień raczej kojarzy się ze śniegiem, mrozem i prezentami pod choinką, nadal można siać do gruntu niektóre warzywa. Oczywiście to możliwe, jeśli panuje odwilż! Posiane warzywa wschodzą dopiero wiosną (zwykle w kwietniu). Siew ozimy w grudniu wykonuje się nie tylko dlatego, by warzywa wzeszły wcześniej i były bardziej zahartowane. To jeden ze sposobów zapobiegania uszkadzania marchwi i pietruszki przez połyśnicę marchwiankę (jej larwy drążą korytarze w korzeniach). Poza tym warzywa lepiej wschodzą, dzięki bardziej wilgotnej glebie po zimie (nie trzeba podlewać). Dodatkowo więcej nasion pasternaku kiełkuje (lepiej ich nie przechowywać, bo wiosną wzejdzie ich mniej).

Powierzchnię gleby z zasiewami można okryć białą agrowółkniną lub iglastymi gałązkami. Dzięki temu ziemia będzie mniej wysychała w razie bezśnieżnej zimy.

Przeczytaj także: Co siejemy w grudniu? Wysiew warzyw i kwiatów w grudniu