Pietruszka
W wyniku pracy hodowców otrzymano liczne odmiany uprawne różniące się m.in. m.in. wczesnością czy zastosowaniem (odmiany korzeniowe i liściowe).
- Pietruszka korzeniowa 'Vistula' - odmiana średnio późna w typie 'Berlińskiej'. Korzenie długości 19-22cm, stożkowato-wydłużone z białą skórką. Miąższ kremowy, jędrny, bardzo aromatyczny. Przeznaczona do bezpośredniego spożycia i przechowywania.
- Pietruszka korzeniowa 'Halblange - Berlińska' - odmiana późna, bardzo plenna, przeznaczona na użytek jesienny i zimowy. Bardzo trwała w przechowywaniu. Korzeń długości około 22 cm w kształcie wydłużonego stożka, miąższ biały, jędrny.
- Pietruszka korzeniowa 'Cukrowa' - odmiana wczesna na zbiór letni i jesienny. Korzeń średnio długi, stożkowaty, rozszerzony u góry, ostro zwężający się ku dołowi, długości 14-17 cm. Skórka barwy białej, miąższ ścisły bez skłonności do rdzewienia, biały i bardzo smaczny.
- Pietruszka korzeniowa 'Konika' - odmiana średnio wczesna (okres wegetacji 160-170 dni), nadają się na wczesny zbiór pęczkowy, jak i jesienny zbiór korzeni do przechowywania. Korzenie o kształcie szeroko stożkowym, średniej długości 12-15cm, o gładkiej powierzchni. Miąższ aromatyczny w kolorze kremowo-białym.
- Pietruszka korzeniowa ‘Halblange – Eagle’ - odmiana średnio wczesna w typie Berlińskiej. Korzeń średniej długości, lekko stożkowaty, o białym, jędrnym miąższu i gładkiej skórce. Przydatna do bezpośredniego spożycia oraz do długiego przechowywania.
- Pietruszka naciowa 'Gigante de Italia' - odmiana plenna o aromatycznych intensywnie zielonych gładkich liściach. Niezwykle zasobna w witaminy A, C i B i sole mineralne. Odporna na żółknięcie i mączniaka prawdziwego. Odmiana dobrze zimuje w gruncie.
- Pietruszka naciowa 'Moss Curled 2' - odmiana pietruszki naciowej o intensywnie zielonych, kędzierzawych liściach. Liście aromatyczne, wysokowitaminowe. Doskonała jako dodatek do dekoracji potraw, do zup i sałatek. Jest odporna na mróz, może zimować w gruncie, a pod przykryciem zachowuje zieloną nać przez cały rok.
- Pietruszka naciowa 'Festival 68' - odmiana plenna o aromatycznych intensywnie zielonych gładkich liściach. Niezwykle zasobna w witaminy A, C i B i sole mineralne. Odporna na żółknięcie i mączniaka prawdziwego. Odmiana dobrze zimuje w gruncie.
Stanowisko
Pietruszka jest rośliną klimatu umiarkowanego i ma niewielkie wymagania cieplne, dzięki czemu jej uprawa jest możliwa na całym obszarze Polski. Jest to warzywo odporne na niską temperaturę. Stosunkowo dobrze znosi przymrozki nawet do -9°C (zarówno siewki jak i dorosłe rośliny). Jednak dla prawidłowego wzrostu pietruszka korzeniowa wymaga optymalnej temperatury na poziomie 16-18°C. Aby uzyskać wysoki plon zaleca się uprawę na stanowisku słonecznym.
Wymagania
Pietruszkę rozmnaża się poprzez wysiew nasion bezpośrednio do gruntu. Odmiany wczesne, na pierwszy zbiór można wysiewać już w marcu. Na wczesny zbiór praktykowany jest także siew ozimy w listopadzie i w grudniu, o ile pozwalają na to warunki atmosferyczne. Z kolei odmiany przeznaczone do przechowywania wysiewa się zwykle w kwietniu i w maju.
Pietruszka jest warzywem o stosunkowo niewielkich wymaganiach glebowych. Podłoże do jej uprawy powinno być lekkie, piaszczysto-gliniaste, dobrze spulchnione i wolne od kamieni. Wówczas korzenie mogą się swobodnie rozwijać i rosnąc prosto w dół.
Utrzymywanie umiarkowanej wilgotności podłoża będzie sprzyjać prawidłowemu i bujnemu rozwojowi korzeni. Ziemia na grządkach z pietruszką nie powinna być zbyt wilgotna, ani zbyt sucha. Najbardziej wrażliwa na suszę pietruszka jest w okresie wschodów i intensywnego wzrostu, kiedy to brak wody powoduje duży spadek plonu.
Pietruszkę warto uprawiać w płodozmianie, tak aby warzywo na te same grządki nie było wysiewane częściej niż raz na 3 lata. Pietruszka należy do warzyw o średnim zapotrzebowaniu na azot ale za to wyższym w inne minerały. Dlatego po nawożeniu obornikiem zaleca się uprawę warzyw o dużym zapotrzebowaniu na azot, a dopiero później uprawę pietruszki.
Najwcześniejsze odmiany pietruszki można wykopywać już na przełomie czerwca i lipca. Z uwagi na delikatny smak przeznacza się zwykle na bezpośredni użytek. Z kolei do przechowywania najodpowiedniejsze są późne odmiany, których okres wegetacji wynosi około 150 dni i zbiera się je zwykle we wrześniu i październiku.
Najczęściej występujące choroby:
- Alternarioza naci - grzyb powoduje na liściach i ogonkach liściowych drobne brązowo czarne plamy, które w późniejszym okresie rozwoju choroby łączą się ze sobą obejmując całą nać. Chorobie sprzyja wilgotne i ciepłe lato, a pierwsze objawy porażenia rośliny chorobą, widoczne są zwykle na najstarszych liściach. Zaatakowane chorobą liście tracą właściwości asymilacyjne i tym samym wpływają na obniżenie jakości i wielkości plonu korzeni.
- Mączniak prawdziwy baldaszkowatych - na liściach i ogonkach liściowych pojawiają się początkowo pojedyncze i stopniowo łączące się białe plamy mączystego nalotu grzyba. Stopniowo ulegają chlorozie i zamierają. Najczęściej atakuje rośliny w porze suchej i w wysokich temperaturach powietrza, lecz do zakażenia roślin niezbędny jest krótki okres zwilżenia liści, występujący podczas nocnych i porannych mgieł.
- Mokra zgnilizna korzeniowych - bakteria powoduje masowe mokre gnicie korzeni, wydzielając niemiły zapach. Porażone bakterią tkanki zamieniają się w szklistą, półpłynną masę pokrytą cienką warstwą epidermy (skóry).
Najczęściej występujące szkodniki:
- Połyśnica marchwianka - larwy koloru białego żerują w korzeniach marchwi i pietruszki tuż pod powierzchnią skórki. Wczesne porażenie roślin przez tego owada może spowodować masowe zamieranie młodych roślin. Starsze larwy wnikają do korzeni, wyżerają korytarze i zanieczyszczają je odchodami. Pierwsze pokolenie dorosłych owadów (muchówek) może pojawić się już w połowie kwietnia. Samice składają jaja do gleby w okolicach korzeni młodych roślin. Po około 8 dniach od złożenia jaj wylęgają się larwy i następuje inwazja na korzeniu marchwi. Pojedyncza larwa połyśnicy może żerować na kilku roślinach. Efektem tego są widoczne na polu place zamierających roślin. Całkowicie wyrośnięte i dojrzałe larwy przepoczwarzają się w glebie i wydają następne pokolenia. W umiarkowanie ciepłych latach szkodnik może wydać do 3 pokoleń.
- Guzak północny - to nicień żerujący wśród korzeni pietruszki. Wygryza fragmenty korzeni, przez co tworzą się na nich guzowate zgrubienia oraz deformacje. Obecność szkodnika zauważana jest również na nadziemnych częściach roślin - tracą one swój wigor i turgor, a liście rośliny stają się żółte i więdną.
